ŚLADEM PRZYGODY

Tak gorąco jeszcze nie było. Macedonia - Albania – Czarnogóra.

Po urlopie spędzonym za kołem podbiegunowe rok wcześniej gdy dojechaliśmy na Nordkapp i po dwóch latach, gdy za cel wyjazdu wybieraliśmy kraje północne, postanowiliśmy zmienić klimat. W związku z tym wybraliśmy się na Bałkany.

Dzień 1. - 4 sierpnia (niedziela)

Wyjeżdżamy o godz. 9.00. Sprawnie pokonujemy Rzeszów, granicę polsko-słowacką, Koszyce, granicę słowacko-wegierską.
Zatrzymuje nas dopiero granica węgiersko-serbska, gdzie spędzamy 35 minut. Wokół nas na wjazd do Serbii oczekują inni Polacy, m. in.: rodzina z dwójką małych dzieci, ludzie ze własnymi skuterami wodnymi, dwoje ludzi którzy wypytują nas o plany na wycieczkę.
Na nocleg zatrzymujemy się tuż po przekroczeniu granicy w miejscowości Palić. W bramie wita nas gospodarz. A gospodyni, w towarzystwie czterech kotów, częstuje nas pysznym ciastem z orzechami i figami z własnego ogrodu.

Dzień 2. - 5 sierpnia (poniedziałek)

Rano gospodyni proponuje nam jeszcze kawę. Zbieramy się w miarę sprawnie i o godz. 8:40 wyruszamy w kierunku granicy z Macedonią. Na serbskich autostradach obowiązuje system bramkowy. W automacie pobieramy bilecik, który opłacamy przy wyjeździe z autostrady. Autostrady w Serbii są w dobrym stanie. Akurat wtedy kiedy przejeżdżaliśmy przez ten kraj, na elektronicznych tablicach nad drogą zwraca naszą uwagę napis: „Congrats to Novak Djokovic”. To wyraz sympatii i uznania dla znanego serbskiego tenisisty, złotego medalisty odbywających się właśnie Igrzysk Olimpijskich w Paryżu.
  O godz. 14.50 dojeżdżamy do kolejnej granicy. Przejazd przez nią zajmuje nam 15 minut. Jesteśmy w Macedonii Północnej. Drogi są tu gorsze niż w Serbii (brak linii na asfalcie, brawurowa jazda kierowców). O godz. 20.00 meldujemy się na jednym z kempingów nad Jeziorem Ochrydzkim. Na powitanie obsługa częstuje nas rakiją. Gdy rozbijamy namiot słyszymy jak muezini z pobliskich meczetów nawołują wiernych do modlitwy.

■ Lokalizacja: Kemping nad Jeziorem Ochrydzkim

Dzień 3. - 6 sierpnia (wtorek)

Szybko robi się gorąco. Po śniadaniu chłodzimy się w Jeziorze Ochrydzkim. Podobno jezioro wyróżnia się bogatą florą i fauną. Doświadczamy tego na własne oczy. Razem z nami w wodzie pluskają się dwa węże! Czy są to węże wodne, o których czytaliśmy w internecie?

W Ochrydzie chcemy zatrzymać się pod górną bramą starego miasta. Kluczymy najpierw po ulicach miasteczka, aż dojeżdżamy na właściwe miejsce. Trudno się jeździ drogami w Ochrydzie. Kierowcy parkują gdzie popadnie, nawet zajmując cały jeden pas dwupasmowych ulic. Niektórzy jeżdżą bez lusterek bocznych. Piesi przechodzą na drugą stronę drogi w dowolnym miejscu.

■ Lokalizacja: Ochryda

Na Starym Mieście idziemy prosto w kierunku najsłynniejszego widoku Macedonii, cerkwi św. Jana Teologa z Kaneo. Rozpościera się stąd malowniczy widok na Jezioro Ochrydzkie prezentowany w katalogach biur podróży.
 

Po drodze zaglądamy też do cerkwi św. Zofii. Na terenie cerkwi tuptają sobie trzy żółwie. Przechodzimy przez amfiteatr i przyglądamy się murom miejskim.
Z Ochrydy odjeżdżamy na południe.

Zatrzymujemy się przy kompleksie z monastyrem Nauma.

■ Lokalizacja: Monastyr Nauma

Oprócz monastyru są tu plaża, restauracje i sklepy z pamiątkami.

Przejazd przez granicę macedońsko-albańską zajmuje nam dokładnie 7 minut.
Na południe Albanii jedziemy górską, krętą i wąską drogą SH75, która ma piękne widoki. Ruch jest niewielki, co nas dziwi w środku sezonu turystycznego. Prawie cała część trasy to nowy asfalt. Mijamy kilka kempingów, punktów widokowych, restauracji i nowy hotel w trakcie budowy. Są też pasterze wypasający owce. I cisza, zupełnie różna od gwarnych plaż.

W miejscowości Leskovik nawigacje kierują nas z drogi SH75 na drogę SH65, która jest równie atrakcyjna i kręta jak SH75. Przez okno samochodu widzimy Grecję, wszak ta droga prowadzi wzdłuż granicy albańsko-greckiej.

Dwa razy zatrzymujemy się przy mostach wiszących nad doliną rzeki Lumi Vjosa.

■ Lokalizacja: Most Vllaho

Noc spędzamy na kempingu Vjosa Explorer. Tym razem nawet nocą czuć ogromny skwar.

Dzień 4. - 7 sierpnia (środa)

Po śniadaniu zabieramy ze sobą stroje kąpielowe i ręczniki i od razu idziemy na baseny termalne do wąwozu Lengerica. Z naszego kempingu to tylko 300 metrów. Mimo to od razu po wyjściu za bramę kempingu spotykają nas trudności. Pasterz w towarzystwie kilku psów pasterskich przeprowadza stado kóz. Obawiamy się szczekających psów, więc zawracamy. Widzi to właściciel kempingu, który szybko przybiega do nas i przeprowadza nas przez środek tego stadka głośno dyskutując z pasterzem.

■ Lokalizacja: Wąwóz Lengerica

Na początku mijamy stary most, przy którym są pierwsze baseny termalne. W powietrzu intensywnie czuć siarkę.
Nie zatrzymujemy się, tylko idziemy dalej. Po drodze mijamy kolejne niecki termalne i pierwszych ludzi, którzy tego dnia zażywają leczniczych kąpieli.

Idziemy wodą po skalnym dnie, w stronę przeciwną do nurtu rzeki. Wąwóz jest za każdym zakrętem coraz bardziej ciekawy. Jest też coraz chłodniej, co jest całkiem przyjemnym uczuciem w tak upalny dzień. Orzeźwiamy się kąpiąc w wodospadzie. To miejsce nas zachwyca. Nie spodziewaliśmy się, że będzie tak piękne.

W drodze powrotnej korzystamy z trzech różnych basenów termalnych. Każdy z nich ma inną temperaturę.
  Większość „kuracjuszy” z najdalej położonego basenu to starsze osoby. Lokalsi puszczają z przyniesionego radia albańską muzykę.

Niecka położona najbliżej parkingu to zdecydowanie przewaga turystów, także z Polski.
Kolejny raz się dziwimy, że nie ma tu żadnej infrastruktury turystycznej, nie są też pobierane opłaty za wstęp ani za parking. Chociaż widać, że coś jest w budowie i być może w przyszłości atrakcja będzie biletowana. Gdyby coś takiego było w Polsce to ustawiałyby się kolejki chętnych chcących skorzystać z takiej formy rozrywki.
  W południe słońce staje się nieznośne. Zwłaszcza na pozbawionym drzew i cienia kempingu. Opuszczamy albańskie spa i zbieramy sie w dalszą drogę.

Wstępujemy do „Miasta Srebrnych Dachów” - Gjirokastry. To miasto narodzin dyktatora Envera Hoxhy. Nad miastem góruje średniowieczna twierdza. Spacerujemy po osmańskiej starówce wpisanej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Miasto jest bardzo strome, a bruk wyjątkowo śliski. Warto założyć buty z dobrą podeszwą.

■ Lokalizacja: Gjirokastra

Z Gjikastry jedziemy do Ksamilu. Zdjęcia tego popularnego kurortu turystycznego zdobią katalogi niejednego biura podróży. Gdy tylko wyjeżdżamy do miasta widzimy mnóstwo hoteli, niezliczoną liczbę restauracji serwujących potrawy z różnych kuchni i... tłumy wczasowiczów. Z każdej strony dochodzą dźwięki dyskotekowej muzyki. W mieście trwa jedna wielka impreza. Słychać ją także na naszym kempingu.

Dzień 5. - 8 sierpnia (czwartek)

Pół dnia spędzamy na jednej z plaż Ksamilu nad Morzem Egejskim. Mamy stąd widok na grecką wyspę Korfu. Woda jest ciepła i turkusowa, bardzo czysta, pływają w niej rybki. Dlatego plaże Ksamilu często są nazywane „Malediwami Europy”.

■ Lokalizacja: Urokliwa Plaża w Ksamilu

Kierujemy się do Beratu. Po drodze robimy postój przy zabytkowym moście. Przy okazji chłodzimy się w rzecze z kamienistym dnem. Po drodze mijamy coraz więcej drzewek oliwkowych. Berat jest zagłębiem oliwkowym Albanii.

■ Lokalizacja: Most Brataj

Nocujemy na bardzo zadbanym kempingu pod Beratem, który był polecany w przewodniku turystycznym, który wypożyczyliśmy z biblioteki w naszym mieście.

■ Lokalizacja: Berat Caravan Kemping

Dzień 6. - 9 sierpnia (piątek)

Rano właścicielka kempingu przynosi nam do śniadania po szklance zimnego soku.

Chwilę później zbieramy się, żeby zobaczyć Berat. W internecie czytamy, ze to najgorętsze miasto w Albanii. Co tu dużo mówić, trafiamy w okienko pogodowe bo temperatura tego dnia ma być tylko 32 stopnie, w kolejnych dniach wzrośnie do 37. Upał rzeczywiście bardzo doskwiera, więc kupujemy dwa razy wodę do picia z lodówki, żeby się ochłodzić. Miasto jest wielkości Stalowej Woli. Spędzamy w nim 5 godzin.
Na początku zwiedzamy dolne miasto Goricę. Następnie wchodzimy stromym wejściem do zamku w Beracie, mijając po drodze przyklejoną do skał cerkwiew św. Michała Archanioła. Trudy wspinaczki w południowym słońcu rekompensują widoki na dolne miasto. W zamku zwiedzamy stare uliczki oraz zaglądamy do dwóch cerkwi. Schodząc z zamku zwiedzamy drugie dolne miasto zwane Mangalem.

■ Lokalizacja: Berat

W porze poobiadowej wyruszamy do wąwozu i wodospadu Bogove.
Parkujemy samochód na trasie do wodospadu i pieszo pokonujemy resztę drogi. Na miejscu spotykamy wycieczkę z Polski. Jest upalnie, a woda w wodospadzie lodowata. Chłodzimy się też kupując napoje w puszce Lemon Soda, którymi handluje miejscowy nastolatek.

Gdy samym wieczorem wracamy na kemping okazuje się że jest tam tłum ludzi. Wszystko przez grupę z Czech, która zajechała na nasz kemping autokarem i wszyscy wycieczkowicze rozbili swoje namioty.

Dzień 7. - 10 sierpnia (sobota)

Przed wyjazdem kupujemy u właścicielki naszego kempingu oliwę z oliwek własnej produkcji (1,5 litra za 1500 leków/15 euro). Przy okazji dowiadujemy się, że potrzeba 8 kg oliwek, żeby otrzymać 1 kg oliwy. Właścicielka twierdzi, że mimo wysokiej temperatury bez problemu przewieziemy oliwę do Polski. Musimy ją tylko trzymać z daleka od światła. Pakujemy więc plastikowe butelki z oliwą w otchłani bagażnika samochodu. Przydatność do spożycia to dwa lata. Oliwa ma mieć słodki smak ze względu na to, że jest świeżo wyciskana.
  Z kempingu występujemy do Tirany, stolicy Albanii. Zostawiamy auto na podziemnym parkingu pod samym centralnym placu Skandenberga. Blisko stąd, żeby zobaczyć centrum stolicy, a poza tym samochód jest już dość nagrzany i chcemy go trochę schłodzić. Na zewnątrz termometry wskazują 38 stopni, a temperatura odczuwalna to 44 stopnie.

■ Lokalizacja: Tirana

Kręcimy się chwilę po placu Skanderbarga. Oglądamy mozaikę na budynku Narodowego Muzeum Historycznego. Od opisu tej mozaiki Izabela Nowek rozpoczyna swoją książkę pt. „Albania. W szponach czarnego orła.”, którą cały czas czytamy w drodze.

Robimy sobie fotki pod napisem: „I love T” i podchodzimy pod pomnik Skanderberga na koniu. Kierujemy się do muzeum komunizmu BunkArt2 (bilet wstępu 9 euro). Chcemy obejrzeć jeden z albańskich bunkrów. Wstępujemy jeszcze na pizzę do klimatyzowanej galerii handlowej.

Z miasta prowadzi nas nawigacja tak bocznymi, skalnymi i szutrowymi drogami, że trudno nam uwierzyć że to wyjazd ze stolicy. To nie ostatni raz, gdy nawigacje GPS zawiodły nas w tych krajach.

Kolejnym punktem na naszej trasie jest Bovilla Lake. Zatrzymujemy się na małym parkingu, Do jeziora prowadzi górska, szutrowa droga pełna serpentyn. Pieszo wspinamy się do góry, a mijają nas samochody 4x4 i quady. Żeby wyjść na platformę widokową należy zapłacić 100 leków. Wejście jest strome, po skałach i metalowych schodach, ale widok z góry warty zobaczenia.

 

■ Lokalizacja: Jezioro Bovilla

Szukając kempingu zupełnie przypadkiem trafiamy do miejscowości Kruje. Dopiero gdy właściciel kempingu opowiada nam co warto zobaczyć w miasteczku, zasięgamy informacji w internecie i dowiadujemy się, że Kruje jest chętnie odwiedzane przez turystów. Przyjeżdżają tu też wycieczki z Czarnogóry.

 

Dzień 8. - 11 sierpnia (niedziela)

Po śniadaniu idziemy zobaczyć miejscowość, w której nocowaliśmy. Przyzwyczailiśmy się już, że aby zwiedzić w Albanii jakieś miasto trzeba najpierw wejść stromo pod górę, w dodatku po śliskich kamieniach. Warto więc zabrać wygodne buty z bezpieczną podeszwą.

■ Lokalizacja: Kruje

Najwięcej czasu spędzamy na bazarku. Mnóstwo tu pamiątek. Część jest chińska, a część reklamuje się jako ręcznie robiona. Nie ma problemu, żeby dogadać się z właścicielami stoisk w języku polskim. Kupujemy kilka drobiazgów dla siebie i rodziny. Wstępujemy tez do lokalnej piekarni po byrki z serem.

Na jednym z blogów podróżniczych, autorzy polecali most wiszący nad jeziorem. Zatrzymujemy się przy nim, przechodzimy z jednej strony na drugą. Most robi na nas wrażenie jak na wspomnianych blogerach.

■ Lokalizacja: Most Shkopet

Jedną z ważniejszych atrakcji Albanii jest rejs łódką po Jeziorze Komani. Żeby dotrzeć do tego miejsca trzeba przejechać około 20 kilometrów drogą szutrową i z dziurami.
Na nocleg zatrzymujemy się na kempingu Komani. Właściwie to coś w rodzaju parkingu przy trasie nad Jezioro. Kemping sprawnie obsługuje albańska rodzina. Znajduje się obok sklepiku i mini restauracji.

Dzień 9. - 12 sierpnia (poniedziałek)

Wstajemy z samego rana i podjeżdżamy na niewielki parking przed portem Jeziora Komani.

■ Lokalizacja: Jezioro Komani

Nie dość że panuje tu ogromny chaos to jeszcze trafiamy na naciągaczy, którzy chcą wyłudzić opłatę za parking.
  Decydujemy się wrócić na nasz kemping i tam wykupić wycieczkę na rejs. Korzystamy z usług Komani Guide. Za 30 euro mamy opłacony rejs, transfer busem z kempingu do portu i parking dla naszego auta. Wspólnie stwierdzamy, że pomimo tego że w ten sposób koszty są wyższe niż wykupienie sobie samodzielnie rejsu, to jednak bezpieczne miejsce dla auta i całego dobytku, który w nim mamy jest dużo lepszą opcją.
  O 9:20 podjeżdżają dwa busy i razem z przewodnikiem oraz grupą turystów, wśród których są m.in. Albańczycy, Włosi i Niemcy, jedziemy na parking do portu. Stąd trzeba jeszcze przejść kilkaset metrów tunelem. Wsiadamy do łódki i wypływamy. A naszym oczom ukazują się dookoła piękne góry. Po ponad godzinie dopływamy do rzeki Shala. Zanim łódka zabierze nas w drogę powrotną mamy trzy godziny postoju. Czas ten można wykorzystać na kąpiel w zimnej i bardzo czystej wodzie lub opalanie się na kamienistej plaży. Można również wypożyczyć kajak albo posiedzieć w restauracji lub knajpce. Infrastruktura jest na tyle rozwinięta, ze powstały hotele - co pozwala spędzić w tym miejscu nawet kilka dni. I nie da się tu dostać w inny sposób jak łodzią.

 

Dzień 10. - 13 sierpnia (wtorek)

Po drodze na granicę z Czarnogórą robimy zakupy, żeby wydać ostatnie leki. Kupujemy arbuzy, których wszędzie pełno w tym kraju i są bardzo dorodne. Kilogram arbuza to w przeliczeniu na polską walutę 80 groszy. W Polsce okazuje się, że arbuzy są wyjątkowo słodkie i soczyste.
Na granicy albańsko-czarnogórskiej spędzamy 15 minut. Nikt nawet nie przegląda skrupulatnie naszych dokumentów. Od pogranicznika słyszymy tylko na odchodne: „Bye bye”.
  Pierwszym miejscem w Czarnogórze, przy którym się zatrzymujemy jest stare drzewo oliwne w Morawicy. Jest to jedno z najstarszych drzew oliwnych na świecie. Jego wiek określony został na 2240 lat. Bilet wstępu na teren gdzie rośnie drzewo to koszt 2 euro za osobę.

■ Lokalizacja: Drzewo oliwne w Morawicy

W przewodniku wyczytaliśmy ze jeden z wodospadów w Czarnogórze nosi nazwę Niagara. Żeby tam dotrzeć przemieszczamy sie w ślimaczym tempie kilka kilometrów w korku. Do tego płacimy 2,5 euro za przejazd przez tunel.

■ Lokalizacja: Wodospad Niagara

Na miejscu jesteśmy zawiedzeni bo okazuje się że wodospadu nie ma. Woda zupełnie wyschła. I tak jest co roku w sierpniu, o czym dowiadujemy się od kelnera z restauracji Niagara, do której występujemy na obiad. Szkoda, że nie uprzedzili nas o tym w naszym przewodniku. Na pocieszenie zamawiamy sobie smakowite pstrągi na obiad i tradycyjny deser Trilece.

Podczas dalszej podróży mijamy Sveti Stefan. Zatrzymujemy się żeby obejrzeć to miejsce i ochłodzić się w zatoce korzystając z publicznej i bezpłatnej plaży.

■ Lokalizacja: Sveti Stefan

Tę noc spędzamy na kempingu zlokalizowanym na wzniesieniu. Roztacza się stąd piękny widok na okolice.

■ Lokalizacja: Kemping Seoce-Budva

Dzień 11. - 14 sierpnia (środa)

Wstajemy jako jedni z pierwszych biwakowiczów na kempingu. Zaraz po śniadaniu wyruszamy zwiedzać Kotor. Zatrzymujemy się na parkingu Pać, ponieważ tablica elektroniczna wskazuje ze na innych nie ma już miejsc. W budce nie ma parkingowego, nie ma tez żadnej informacji o opłatach. Później się okazało że koszt parkingu to 10 euro za cały dzień. Spacer po Kotorze zajmuje nam 2 godziny.

■ Lokalizacja: Kotor

Z Kotoru jedziemy trasą R1 składającą się z 25 serpentyn. Chwilami droga jest tak wąska że praktycznie ocieramy się lusterkiem o mur odgradzający drogę od przepaści.

Z drogi R1 skręcamy w drogę R17. Żeby minąć się z ciężarówkami dojeżdżającymi na budowę nowej trasy musimy za każdym razem zjeżdżać z drogi. W przeciwną stronę podróżują turyści z Niemiec, zatrzymują nas i pytają czy tą drogą dojadą do Kotoru. Odpowiadamy im, że tak i pytamy o drogę w drugą stronę, na most na rzece Tara. Po krótkiej wymianie informacji jedziemy dalej.
Na obiad zatrzymujemy się w restauracji Kastel - dobre jedzenie w przystępnych cenach.
Ostatnim punktem naszej wycieczki jest most na rzece Tara. Spacerujemy po moście i przyglądamy się tyrolce. Nie mielibyśmy odwagi, żeby nią zjechać.

■ Lokalizacja: Most na rzece Tara

Po godz. 19 docieramy na granicę czarnogórsko-serbską. Przejazd przez granicę zajmuje nam 6 minut.
Po przejechaniu kilkudziesięciu kilometrów zatrzymuje nas serbska policja. Na szczęście to tylko kontrola alkomatem.
Na nocleg zatrzymujemy się w apartamencie w miejscowości Nova Varos.

Dzień 12. - 15 sierpnia (czwartek)

Kierujemy się na granicę serbsko-wegierska. Dobrze wiemy, ze czas oczekiwania na tej granicy jest długi i przeczytaliśmy w necie, że wynosi nawet kilkanaście godzin. Przed granicą sprawdzamy na kamerach w internecie, które przejście graniczne jest w tej chwili najmniej oblegane. Zamierzamy przekroczyć przejście w Djala. W tym przypadku nasz plan się udał. Odprawa na przejściu zajmuje nam niecałe pół godziny i nie jest bardzo problematyczna.
Reszta drogi, nie licząc korków na autostradach węgierskich mija gładko. Po 16 godzinach jazdy samochodem, o godz. 2.00 dojeżdżamy do domu.

Powrót na stronę główną