ŚLADEM PRZYGODY

„Kraina Roztocze. Weź drugi oddech”

W ramach akcji „Kraina Roztocze. Weź drugi oddech”, która odbywała się w dniach 14–16 czerwca 2024 r. na turystów odwiedzających w tym czasie pogranicze Lubelszczyzny i Podkarpacia czekało mnóstwo bezpłatnych atrakcji: warsztaty, wykłady, koncerty, kino plenerowe, gra wiejska, wycieczki z przewodnikami.

Pojechaliśmy również my korzystając z wolnej niedzieli i pięknej letniej pogody. W naszych planach była wycieczka z przewodnikiem w zespole cerkiewnym w Nowym Bruśnie o godz. 12:30.

Na krótki postój zatrzymaliśmy się przy dawnej cerkwi pw. Opieki NMP w Chotylubiu. Cerkiew została wzniesiona w 1888 r. i obecnie nie jest użytkowana. Na placu kościelnym, oprócz świątyni, znajduje się też murowana dzwonnica z 1932, niestety już bez dzwonów.

■ Lokalizacja: Cerkwiew pw. Opieki NMP w Chotylubiu

Po chwili ruszamy dalej. Elementem wpisanym w krajobraz tego miejsca są przydrożne, kamienne krzyże bruśnieńskie, które mijamy po drodze.

Dojeżdżamy do parkingu przy wodospadzie w Starym Bruśnie. Do atrakcji kieruje drogowskaz. Najpierw trzeba przejść kawałek drogą polną, a potem wejść do lasu. Zejście do wodospadu jest krótkie lecz strome, poruszanie się ułatwia przymocowana lina. Wodospad znajduje się przy ruinach młyna w Starym Bruśnie. Podobno młyn uległ zniszczeniu podczas silnej ulewy. Kilkaset metrów dalej, po drugiej stronie drogi, zatrzymujemy się jeszcze zobaczyć jeden z bunkrów linii Mołotowa.

■ Lokalizacja: wodospad w Starym Bruśnie

■ Lokalizacja: jeden z bunkrów linii Mołotowa

Zbliża się godz. 12:30 więc podjeżdżamy na parking koło cerkwi św. Paraskewy w Nowym Bruśnie z 1713 r. Przyjeżdżają też inni turyści. W sumie nasza grupka liczy 20 osób, a najmłodsza turystka ma niecałe 5 miesięcy.

■ Lokalizacja: Cerkiew św. Paraskewy w Nowym Bruśnie

Najpierw pani przewodnik opowiada nam o historii i elementach architektonicznych cerkwi. Pojęcia takie jak soboty, babiniec, carskie wrota są już nam znane z poprzednich wycieczek. Na zdjęciach sprzed kilkunastu lat widzimy, że cerkiew była zupełnie zdewastowana i została ocalona w 2014 r., gdy obiekt przejęło Muzeum Kresów w Lubaczowie. W latach 2014–2019 przeprowadzony został remont, którego efekty możemy właśnie oglądać. Po zwiedzeniu wnętrza świątyni (niestety nie ma tu wyposażenia) zaglądamy też na stary cmentarz, gdzie zachowały się nagrobki wykonane w słynnych miejscowych warsztatach kamieniarskich.

Zwiedzanie cerkwi Nowym Bruśnie to dopiero pierwsza część wycieczki. Teraz cała grupa samochodami przemieszcza się do Starego Brusna. Zatrzymujemy się na malutkim parkingu przy lesie w równym rządku, tak żeby wszyscy się zmieścili. Pani przewodnik prowadzi nas w głąb lasu. W pewnym momencie zatrzymuje się i mówi, że w tym miejscu była miejscowość, jeden z największych ośrodków kamieniarstwa w Polsce. Obecnie jest tu tylko las. A jedynym śladem bytności na tym terenie jest stary, sporej wielkości cmentarz z licznymi kamiennymi nagrobkami i krzyżami.Odnajdziemy tu 300 nagrobków wykonanych przez rzemieślników z bruśnieńskiego ośrodka kamieniarskiego. Za panią przewodnik wędrujemy całą grupą ścieżkami pomiędzy nagrobkami i poznajemy dzieje i kunszt kamieniarstwa bruśnieńskiego. Leśną ścieżką i przez klimatyczną kładkę na rzece Brusienka docieramy dalej, do zrujnowanej obecnie kaplicy św. Mikołaja.

■ Lokalizacja: Cmentarz w Starym Bruśnie

Wycieczka trwała dwie godziny. Od pozostałych uczestników dowiadujemy się, że planują zwiedzanie kolejnych atrakcji. Postanawiamy, że zrobimy tak samo, ale najpierw wracamy na parking przy wodospadzie gdzie zatrzymujemy się na obiad. Podczas naszego obiadu nad wodospad przyjeżdżają kolejni turyści, m. in. grupa motocyklistów.

Najedzeni, postanawiamy pojechać jeszcze do świątyni w Gorajcu należącej do najstarszych obiektów drewnianego budownictwa cerkiewnego w Polsce. Cerkiew znajduje się w centrum wsi i została zbudowana w 1586 r. Na miejscu okazuje się, że jesteśmy spóźnieni i grupa już kończy zwiedzanie. Pytamy panią przewodnik czy tego dnia będzie jeszcze oprowadzać. Okazuje się, że ma w planach jeszcze jedną grupę, ostatnią tego dnia. Chętnie przyłączamy się. Słuchamy ciekawych opowieści o historii, wyposażeniu i budowie świątyni. Zwiedzamy po kolei babiniec, nawę i prezbiterium oddzielony od nawy przez ikonostas. Więcej o cerkwi w Gorajcu: www.youtube.com/watch?v=aMVf_Upu3f0

■ Lokalizacja: Cerkiew w Gorajcu

Należy tu wspomnieć, że o świątynię dbają mieszkańcy Gorajca, a w obiekcie działa dyżur przewodnicki. Po uprzednim umówieniu się, każdy chętny może zwiedzić cerkiew bezpłatnie.

Roztocze to lasy, malownicze krajobrazy, pola i łąki z przydrożnymi krzyżami, rzadka zabudowa, cisza, świeże powietrze i spokój. Roztocze to magiczna kraina, której klimat doskonale oddaje film: www.youtube.com/watch?v=tKFlpECYVms

Powrót na stronę główną